Tiroid Kanseri

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid bezi, ses kutusu da denen gırtlak bölgesinin alt kısmında, boyunun ön kısmında yer almaktadır. Vücuttaki hormon düzenleyici sistemin bir parçasıdır. Metabolizmanın düzenlenmesini sağlayan hormonları üretmektedir. Bu üretim için ise kanda yer alan iyotu emmektedir.

Sağlıklı bir tiroid bezi boyun yoklandığında çok zor hissedilmektedir. Ancak sağlıksız bir tiroid bezinde ise mevcut olan tümör ele yumru gelecek şekilde hissedilmektedir. Tümörden farklı olarak yumru hissedilmesinde tiroid bezinin yeterli iyot almadığında şişmesi olarak bilinen guatr ortaya çıkabilmektedir. Tiroid kanseri, erkeklere oranla yaklaşık 3 kat daha sık olarak kadınlarda görülmektedir. Kadınlarda en yaygın görülen beşinci kanser türüdür.

Bilinen 5 ana tiroid kanseri mevcuttur

Papiller Tiroid Kanseri

Papiller tiroid kanseri, tiroid bezinde yer alan foliküler hücrelerde gelişmekte ve yavaş yavaş büyümektedir. En sık görülen tiroid kanseri türü olan papiller tiroid kanseri, genelde tiroid bezinin tek lobunda görülmektedir. Genellikle lenf düğümlerine yayılmaktadır.

Foliküler Tiroid Kanseri

Papiller tiroid kanserinden daha az yaygın ve nadiren lenf düğümlerine yayılmaktadır. Erken teşhis edildiğinde tedavisi başarılı olmaktadır. Papiller ve foliküler tiroid kanserleri, yaygın tiroid kanserlilerin yaklaşık %95’ini oluşturmaktadır.

Hurthle Hücre Kanseri

Karsinom olarak da adlandırılan hurthle hücre kanseri, belirli bir foliküler hücre türünden kaynaklanmaktadır. Diğer foliküler kaynaklı tiroid kanserlerinden daha yaygın bir şekilde lenf düğümlerine yayılmaktadır.

Medüller Tiroid Kanseri (MTC)

%25’i aile kaynaklı olan medüller tiroid kanseri, MTC, C hücrelerinde gelişir. Bazı durumlarda ise MEN2 adlı genetik bir sendromdan kaynaklanmaktadır. MTC, vücudun diğer bölgelerine yayılmadığı sürece tedavisi erken teşhis sayesinde başarılı olabilmektedir.

Anaplastik Tiroid Kanseri

Tiroid kanseri türleri arasında nadir olan türdür. İyi huylu bir tümörden başlayarak hızla büyüyebilir ve kötü huylu hale gelebilmektedir. Çok hızlı ve ileri boyutlarda büyüdüğü için tedavisi daha zor olmaktadır.

Tiroid bezinin içinde veya çevresinde başka kanser türleri de başlayabilmekte ve yayılabilmektedir.

Tiroid Kanserinde Risk Faktörleri

• Cinsiyet,
• Yaş,
• Genetik,
• Ailede MTC öyküsü, 
• Kolondaki prekanseröz poliplerin aile öyküsü, papiller tiroid kanseri gelişme riskini arttırmaktadır.
• Radyasyona maruz kalma,
• Hodgkin lenfoma veya baş ve boyundaki diğer lenfoma türleri için uygulanan radyasyon tedavisi,
• Özellikle çocuklukta I-131 veya RAI olarak da adlandırılan radyoaktif iyota maruz kalınması,
• İyot bakımından düşük beslenme düzeni,
• Irk. Beyazlar ve Asyalıların tiroid kanseri geliştirme olasılığı daha yüksektir.
• Göğüs kanseri gibi risk faktörleri tiroid kanserinde yaygındır.

Tiroid Kanseri Belirtileri

• Boğaz ve boyun bölgesinde ağrı,
• Boyunda şişlik,
• Yutkunma ve yutmada zorlanma,
• Devam eden kuru öksürük,
• Adem elmasının yanında veya önünde belirgin yumru,
• Ses kısıklığı,
• Nefes almada zorluk gibi belirtiler tiroid kanseri veya herhangi bir tiroid kaynaklı hastalığa işaret edebilmektedir.

Tiroid Kanseri Tanısı Nasıl Koyulur?

• Fiziksel muayene,
• Kan testleri,
• tiroid hormon seviyeleri testi,
• tiroid uyarıcı hormon (TSH) testi, 
• Medüller tipe özgü testler,
• Ultrason,
• Biyopsi,
• Cerrahi biyopsi,
• Nodül numunesinin moleküler testi, 
• Radyonüklid taraması, 
• Röntgen,
• Bilgisayarlı tomografi (CT veya CAT) taraması,
• BT taramaları,
• Pozitron emisyon tomografisi (PET) veya PET-CT taraması, tiroid kanserinde tanı için kullanılmaktadır. 

Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Tiroid tedavisinde ilk aşama olarak genellikle cerrahi operasyon tercih edilmektedir. Erken teşhis ve tiroid kanser evreleri tedavinin planlanmasında ön plandadır. Papiller, foliküler ve hurthle hücreli tiroid kanseri vakalarında hormon ve iyot tedavisi kullanılabilmektedir. MTC ve anaplastik tiroid kanserinde ise hormon ve iyot tedavisi kullanılmamaktadır.

Aşama I

Bu evrede hastalar için;

1. Cerrahi operasyon,
2. Hormon tedavisi, 
3. Ameliyat sonrası olası radyoaktif iyot tedavisi uygulanmaktadır.

Evre II:

Bu evrede hastalar için;

1. Cerrahi operasyon,
2. Hormon tedavisi, 
3. Cerrahi operasyon sonrası olası radyoaktif iyot tedavisi uygulanmaktadır.

Evre III:

Bu evrede hastalar için;

1. Cerrahi operasyon,
2. Hormon tedavisi, 
3. Olası radyoaktif iyot tedavisi veya ameliyat sonrası harici ışın radyasyon tedavisi uygulanmaktadır.

Evre IV:

Bu evrede hastalar için;

1. Cerrahi operasyon,
2. Hormon tedavisi, 
3. Radyoaktif iyot tedavisi, 
4. Harici ışın radyasyon tedavisi, 
5. Hedefe yönelik tedavi ve kemoterapi, 
6. Ağrı ve diğer sorunları azaltmak için radyasyon tedavisi de uygulanabilmektedir

Metastatik Tiroid Kanseri

Kanser, erken teşhis edilmediği durumlarda ilerleyerek çeşitli doku ve organlara sıçrayabilmektedir. tiroid kanserinin kemikler, akciğerler vb. çevre dokulara yayılması durumunda metastatik, yani evre IV tiroid kanseri denmektedir. Evre IV, anaplastik tiroid kanserini de kapsamaktadır.

Metastatik tiroid kanserinde uzman ve tecrübeli bir hekimle görüşülmesi oldukça önemlidir. Doktorunuz size uygun tedavi planını kendinizi iyi hissedeceğiniz şekilde oluşturacaktır. Evre IV kanser hastaları için klinik araştırmalara aday olmaları da tercih edilebilmektedir.

Hastaların da onayı üzerine etkinliği henüz tam olarak kanıtlanmamış ancak umut vadeden yeni tedavi teknikleri de denenebilmektedir. Palyatif bakım, semptomları ve yan etkileri hafifletmeye yardımcı olmak için de önemli olacaktır. Sizin için planlanacak tedavi planını detaylıca düşünmeniz önemlidir. 

Tedavi planı;

• Ameliyat, 
• Hormon tedavisi, 
• Radyoaktif iyot tedavisi, 
• Harici ışın radyasyon tedavisi, 
• Hedefe yönelik tedavi ve kemoterapi kombinasyonunu içerebilir. 

Hastaların çoğu için evre IV tiroid kanseri teşhisi ve tedavi süreci oldukça stresli ve yorucu hissettirebilmektedir. Bu evrede psikolojik destek oldukça önemlidir. Bu evrede doktorunuzun yönlendirebileceği bir uzmandan psikolojik destek almanız mümkündür.

Aşamaya Göre Tedavi Seçenekleri

Çoğu tiroid kanserinde ilk tedavi aşaması olarak cerrahi operasyon yapılmaktadır. Kanser, tiroid bezi ve lenf düğümleri bazında sadece boyunda yer alan dokularda bulunuyorsa ilk tedavi planı aşaması olarak ameliyat tercih edilecektir. İleri evrede yer alan hastalarda da cerrahi operasyon tercih edilebilmektedir ancak başka tedaviler daha sık tercih edilmektedir.

Tiroid Kanserinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Cerrahi operasyon sonrası hastalar sıklıkla hastanede bir gün kalabilmektedir.
• Hastaya takılan drenler, hastanın durumu, kanama miktarı ve beklenmedik herhangi bir komplikasyonlar olup olmadığı kontrol edilmektedir. Kontroller sonrası tehlike içeren bir durum olmadığı takdirde taburcu işlemi gerçekleştirilmektedir.
• Ameliyat esnasında hastanın tüm tiroid bezi alındı ise tiroid hormon ilacı kullanması istenmektedir.
• Ameliyat sonrası kesinin bulunduğu bölgenin yara ve bakterilerden, enfeksiyon riskinden korunması gerekmektedir.
• Giyilen kıyafetler yaraya temas etmemelidir.
• Ameliyattan birkaç gün sonra banyo yapılabilmektedir.
• Yapılan doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.
• Doktorunuz tarafından tavsiye edilen ilaçlar kullanılmalıdır.
• Dikiş izi çok belli olmayacak şekilde kaybolacaktır.
• Ameliyattan yaklaşık 4-5 gün sonra hastalar normal aktivitelere dönebilmektedir.
• Ameliyat sonrası seste kısıklık, kalsiyum oranlarında düşüklük, boğazda ağrı, yorgunluk ve kanama gibi durumlar görülebilmektedir. Bunlar normaldir.
• Ameliyat sonrası iyileşme süreci tamamlanınca tiroid kanseri tedavisi devam etmektedir.
• Ameliyat sonrası hastada hormon salgılatmak amacıyla tiroid hormon ilacı verilmektedir. Bu ila. tiroid bezinde alınma görülen hastalarda belirtilen dozlarda kullanılmaktadır.
• Ameliyat sonrası hastaların durumuna ve kanserin durumuna göre tedavinin radyoaktif iyot aşamasıyla devam edilmektedir. Bu sayede kalan kanser hücrelerinin de yok edilmesi amaçlanmaktadır.
• Radyoaktif iyot tedavisi uygulanmayan hastalara ise radyoterapi uygulanmaktadır. MTC ve anaplastik tiroid kanserlerinde bu tedavi tercih edilebilmektedir.
• Kanserin tekrarlaması gibi durumların yaşanmaması ve normal hayata devam edilebilmesi için doktor kontrolleri aksatılmamalı ve önem gösterilmelidir. Kontroller sırasında boyun bölgesinde fizik muayenesi, ultrason ve gerekli bazı kan tahlillerinin yapılması gerekmektedir.