Bu içerik Op. Dr. Emre Hekimoğlu tarafından bilimsel makaleler referans alınarak oluşturulmuş ve onaylanmıştır.
Katarakt, gözdeki lensin saydamlığını yitirmesi ile ortaya çıkan görme sorunudur. Çift görme, görme derinliğini yitirme ve bazı göz rahatsızlıkları şeklinde kendini gösterir. Katarakt, genel olarak birkaç şekilde ortaya çıkabilmektedir.
Konjenital katarakt, senil katarakt, travmatik katarakt ve sekonder katarakt olmak üzere sınıflandırılır. Bu sınıflandırma yaşa göre de yapılmaktadır.
Katarakt, genel olarak ileri yaşlarda görülen bir göz rahatsızlığı olarak bilinse de bazı durumlarda çok daha erken yaşlarda da ortaya çıkmaktadır. Doğumun hemen sonrasında dahi kataraktlı olarak dünyaya gelen bebekler görülmektedir.
Yeni doğan bebeklerde katarakt görülme oranı, ileri yaşlarda görülen katarakt vakaları kadar fazla değildir. Doğumsal kataraktın bebeklerde görülme nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
Doğumsal katarakt, erken tanı sayesinde kolay tedavi edilebilmektedir. En etkili doğumsal katarakt yöntemlerinden bir tanesi, cerrahi müdahaledir. Diğer bir yöntem ise 2 yaşından itibaren uygulanabilen göz içerisine mercek yerleştirme operasyonudur. Eğer doğumsal katarakt göz tembelliğinden kaynaklanıyor ise kapama yöntemleri de oldukça etkili olmaktadır.
Doğumsal kataraktta yapılan cerrahi operasyonlarda kullanılan lazer yöntemi, kısa sürede iyileşme sağlayabilmektedir.
Sekonder katarakt, kronik rahatsızlık olan şeker hastalarında görülebilir. Ayrıca kortizon kullanılması gereken hastalıklarda da sekonder katarakt görülebilir. Bunun nedeni ise kortizonun uzun süre kullanılmasından kaynaklıdır.
Yaşın ilerlemesi sonucu gözde meydana gelen derinlik kaybı, çift görme vb. sorunlar neticesinde katarakt ortaya çıkabilmektedir. Genel olarak en çok görülen katarakt çeşitlerinden biri olduğu söylenebilir.
Beklenmedik bir şekilde, aniden göze alınan darbe sonucu ortaya çıkan katarakt çeşididir. Dışarıdan müdahale sonucu gözde bu tür sorunların yaşanması nadir de olsa mümkündür.
Katarakt rahatsızlığının belirtilerinden bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
Ameliyatın durumuna göre lokal ya da genel anestezi yapılır. Lokal anestezi için göz içi ve çevresi uyuşturulur. Bu tür ameliyatlarda hastanın hareket etmemesi, hapşırma, öksürme gibi ani hareket gerektiren durumlarla karşı karşıya kalmaması, konuşmaması gerekir.
Göz çevresinde 2 ya da 3 mm. kadar kesi atılır. Özel teknikler ile göz içerisinde bulunan bulanık göz merceği alınır. Ardından yüksek teknolojiye sahip yapay merceklerden (yapay monofokal, yapay multifokal) biri göz içerisine yerleştirilir. Böylece katarakt sorunu operasyonda kullanılan mercek ile kalkar. Uzağı görememe ya da yakını görememe sorununu da ortadan kaldırıyor. Ameliyat, ortalama yarım saat kadar sürmektedir. Sonrasında ise üç ile dört hafta kadar göz damlası kullanılması önerilebilir. Ameliyattan sonra hastanede kalmaya gerek duyulmaz ancak istisnalar olabilmektedir.
Katarakt ameliyatından sonra en az üç gün banyo yapılmaması gerekir. Ayrıca bir hafta kadar göze su değdirmek de uygun değildir.
Aynı gün iki göze de katarakt ameliyatı yapılabilir ancak tercihen farklı zamanlarda yapılır.
Bebeklik döneminde geçirilen katarakt operasyonunda mercek kullanılır. İleriki yaşlarda mercek değişimi yapılarak hiçbir sorun yaşanmadan mercek yenilenir.
Yayınlanma Tarihi: 14 Mayıs 2020
Güncellenme Tarihi: 26 Mart 2021