Geniz Eti Ameliyatı

Geniz Eti Nedir?

Tıp literatüründe Adenoid olarak adlandırılan geniz eti, ağzın çatı kısmının üstünde ve burnun arkasında bulunan bezlere verilen addır. Aynı zamanda lenf bezi olarak da bilinmektedir. Küçük birer doku toplarına benzeyen bir fizyolojik yapıya sahip geniz eti, bilhassa küçük çocuklarda çok önemli bir göreve sahiptir. Geniz eti bağışıklık sisteminin bir parçası olarak görülebilir ve çocuklarda-bebeklerde vücudu virüslerden ve bakterilerden korumaya katkı sağlar. Enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan antikorlar veya beyaz kan hücreleri ürettiklerinden dolayı bağışıklık sisteminde görülürler. Bu görev aynı şekilde yetişkinlerin bedeninde de oluşsa da etkisi daha azdır. Bunun temel sebebi yine geniz etinin çocuklarda 5 ila 7 yaşlarında küçülmeye başlamasıdır. Genç yaşlarda tamamen yok olabilir ve beklenen de budur.

Geniz Eti Ameliyatı Nedir? 

Geniz eti ameliyatı (Adenoidektomi); geniz etinin çıkarılması için yapılan cerrahi bir operasyondur. Geniz eti vücudu virüslerden ve zararlı bakterilerden korumaya yardımcı olurken, dönem dönem şişer, büyür veya kronik nedenlerden dolayı enfekte olurlar. Bu enfeksiyonlar, alerjiler veya diğer nedenlerden kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Bazı çocuklar anormal derecede büyük geniz etine sahip olarak da doğabilir. Bu durum zamanla düzelmezse cerrahi operasyon kararı alınabilir.

Geniz etini vücuttan ve konumlandığı yerden çıkarıp almak için genellikle cerrahi bir operasyon gerekir. Geniz etini vücuttan çıkarmanın bağışıklık sistemine veya çocuğun enfeksiyonlarla mücadele etme yeteneğine bir zararı yoktur. Hali hazırda yetişkin bir bireyde kendi kendine yok olacak bu yapılar, sadece cerrahi operasyon yardımı ile çıkarıldığı için herhangi bir yan etki durumu genellikle gözükmemektedir. 

Geniz eti ameliyatı çoğunlukla 1 ve 7 yaş arasındaki çocuklar için yapılmaktadır. Çocuk, 7 yaşına ulaştığında bu bezler kendiliğinden küçülmeye başlar ve yetişkinlerde körelmiş bir organ olarak kabul edilmektedir. Herhangi bir yararı ya da zararı bulunmadığından dolayı bu şekilde isimlendirilirler. Körelmiş bir organ olmasının bir diğer etkisi de vücutta herhangi bir fonksiyona veya göreve sahip olmamasıdır. Amacı olmayan bir kalıntı olarak değerlendirilebilir ve bundan dolayı erken yaşta alınmasının ya da geç yaşta kendiliğinden yok olmasının herhangi bir farkı yoktur.

Doktorlar sıklık ile geniz eti ameliyatını ve bademcik ameliyatını birlikte yaparlar. Kronik boğaz ve solunum yolu enfeksiyonları genellikle her iki bezde de iltihap ve enfeksiyona neden olur. Bu açıdan ameliyatların birlikte gerçekleştirilmesi çok daha pratik ve önleyici bir role sahiptir.

Çocuğunuzun kronik kulak veya boğaz enfeksiyonu varsa ve aşağıdaki tedavi yöntemlerine cevap vermiyorsa cerrahınız geniz eti ameliyatı önerecektir: 

• Antibiyotik tedavileri etkisiz kalıyor ya da yeterince işe yaramıyorsa, 
• Bir yıl içerisinde beş ya da altı kereden fazla enfeksiyon durumu meydana geliyorsa, 
• Sıklık ile ortaya çıkan enfeksiyon durumları çocuğunuzun eğitim hayatını ve hem onun hem de sizin sosyal yaşantınızı engelliyorsa.

Geniz Eti Ameliyatı Neden Yapılır?

• Çocuklarda geniz eti aşırı büyüme durumu ile karşı karşıya kaldığında solunum problemleri, kulak enfeksiyonu (Sıklıkla görülür.) ya da gece boyunca uyku apnesi gibi daha ciddi durumlara yol açabilecek diğer komplikasyonlara sahip olabilirler. 
• Kronik burun drenajı, tıkanıklık ve sinüslerde oluşan enfeksiyonlar da görülmektedir. Genişlemiş ve gereğinden fazla büyümüş geniz eti ayrıca kulak enfeksiyonu kulaktaki sıvının kulak içerisindeki dönüşümünü kronik olarak etkileyebilir ve bu da geçici olarak işitme kaybına neden olabilir.

Geniz Eti Büyümesi Belirtileri Nelerdir?

Büyümüş geniz eti hava yollarını tıkar ve aşağıda belirtilen semptomlara neden olabilir; 

• Sıklıkla görülen kulak enfeksiyonu ve kulak bölgesinde görülen çınlamalar, şiddetli ağrılar ve sızılar,
• Boğaz ağrısı, boğaz çevresinde oluşan tahriş veya yanma hissi,
• Yutma ve yutkunma güçlüğü (Çocuklar en çok bundan şikayetçi olduklarından dolayı en sık belirtisi budur.),
• Burundan nefes almada zorluk çekme durumları,
• Alışılmış ağız solunumu,
• Uyku sırasında solunumda periyodik aralıklarla ortaya çıkan ve nefes almaya engel olan uyku apnesi (Obstrüktif uyku apnesi olarak tanımlanır.).

Geniz Eti Ameliyatı Hazırlık Süreci

Doktorunuz, çocuğunuzda kanının doğru sayıda pıhtılaşıp pıhtılaşmadığını ve beyaz ile kırmızı kan miktarlarının normal olup olmadığını öğrenmek için bir kan testi isteyebilir. 

Ameliyattan bir önceki gece, gece yarısından sonra çocuğunuz yiyecek ve içecek herhangi bir şey tüketmemelidir. Buna su da dahildir. Genel olarak çocuklara bu durumu anlatmadan durumu idare etmeniz daha mantıklı sonuçlar verir çünkü şartlanmışlık hissi olarak adlandırılan ruh hali, çocukları aksi şekilde davranmaya itebilir. Aynı zamanda ameliyattan önceki gece uyku durumunun verimli olması, yine çocuğun narkoz etkisini daha kolay atmasına ve ameliyattan sonraki dönemi daha hızlı katetmesine yardımcı olacaktır. 

Geniz Eti Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Geniz eti ameliyatı genel anestezi altında gerçekleştirilen bir işlemdir. Bu operasyon hem hastane ortamında hem de tam teşekküllü bir poliklinik ortamında gerçekleştirilebilmektedir. Her ne kadar genel anestezi altında gerçekleşen bir ameliyat olsa da çocuğunuz genellikle ameliyat günü eve gidebilir. Özel bir tıbbı durum ya da aciliyeti bulunmayan hastalarda geceleme ya da bir günden fazla bir istirahat talep edilmemektedir. Doktorunuzun onayı ile birlikte aynı gün taburcu işlemlerinize başlayabilirsiniz. 

Geniz eti ağız bölgesinden çıkarılır ve vücuttan atılır. Cerrah, ağzı açmak ve bir süre açık tutmak amacı ile çocuğunuzun ağzına küçük bir alet sokar. Sonrasında küçük bir kesi ile birlikte bölgeyi ısıtmalı ve koterize ederek mühürlemeye yarayan bir cihaz ile geniz etinin çıkabileceği hale getirir ve geniz eti çıkarılır. Genellikle dikiş atılmaz.

İşlemin ardından çocuğunuz uyanana kadar dinlenme odasında kalacaktır ve istirahat edecektir. Geniz eti ameliyatının ardından tam iyileşme genel olarak 1 ila 2 hafta arası sürmektedir. Hastanın yaşına ve bünyesine bağlı olarak bu süreç de değişkenlik gösterebilir. 

Yetişkinlerde Geniz Eti Ameliyatı

Geniz eti genellikle çocukluk döneminde sorunlar yaşatabilir. Anne karnındaki bebeğin geniz eti 4’üncü  ve 7’inci aylarda oluşumunu tamamlar. Çocukluk döneminde ise 3 yaş ile 6 yaş arasında en büyük boyuta ulaşır. Bu yaştan sonra ergenlik çağı süresince yavaş yavaş küçülme gözlenir. Yetişkinlikte ise stabil durumda seyreder ancak bazı durumlarda yetişkinlerin geniz eti büyümesi sorunu olabilir. Bu da kişilerin yaşam kalitesini oldukça olumsuz yönde etkiler. Burun tıkanıklığı, görünümde belirgin farklılık gibi semptomlar görülebilir ancak boyun bölgesinde gözle görülür bir şekilde şişlik var ise vakit kaybetmeden kontrole gidilmelidir. Yetişkinlerde geniz eti iltihabı kronikleşmiş ise ameliyat edilmelidir.

Geniz Eti Ameliyatından Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ameliyattan sonra iki ila üç hafta boyunca boğaz ağrısı olması normaldir ve beklenen bir durumdur. Ağrının yükselmesi durumunda doktorunuz ile iletişim kurabilirsiniz. 
• Çocuğunuza baharatlı, acı, çok sıcak, sert, gevrek yiyecekleri ilk birkaç hafta vermemeye gayret gösterin. 
• Soğuk sıvılar ve tatlılar çocuğunuzun boğazını rahatlatır. 
• Asit içerikli olan kola, gazoz ve aşırı sert içerik bulunduran cips, ekmek vb yiyeceklerden kaçınılması gerekir.

Çocuğunuzun boğaz ağrısını artırmayacak ve ameliyatın ardından tüketilmesi gereken besinler şöyle örneklendirilebilir;

• Su
• Meyve suyu (Asit içerikli olmayanlar. Özellikle saf içerikli ve doğal meyve suları tavsiye edilir.)
• Dondurma (eritilmiş ve çok soğuk olmayacak şekilde)
• Şerbet 
• Yoğurt
• Puding ve muhallebi
• Elma püresi
• Sıcak tavuk veya et suyu
• Çorba çeşitleri
• Yumuşak pişmiş etler ve sebzeler
• Sebze haşlamaları
• Karpuz püresi

Çocuğunuz ameliyattan sonraki bir hafta boyunca yorucu faaliyetlerden, oyunlardan ve spor aktivitelerinden uzak kalmalıdır. Vücudunun durumu, acı hissi ve cerrahın onay vermesi olumlu olduğunda çocuğunuz, üç ila beş gün içerisinde okula dönebilirler. Genel olarak 1 haftalık bir dinlenme süreci tertip edilir. Duruma göre bu süreç uzayabilir ya da daha hızlı iyileşme sonucunda kısaltılabilir. 

Geniz Eti Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Geniz eti ameliyatı genel olarak kolay ve hızlı şekilde gerçekleştirilen bir ameliyat türüdür ve hızlı şekilde sonuçlandırılır. Herhangi bir ameliyat sırasında oluşabilecek ameliyat sırasında kanama ve enfeksiyon gibi riskleri içermektedir. Alerjik reaksiyonlar ve solunum problemleri gibi genel anestezi ile ilişkili riskler de bulunmaktadır. Bahsedilen bu risklerin önüne geçmek amacıyla herhangi bir beklenmeyen durumda ameliyat sonraki süreçte doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Bununla birlikte hem anestezinin etkisini azaltmak hem de diğer bir taraftan dehidrasyonu önlemek için sık bir sıvı ve su tüketimi çocuğunuz için faydalı sonuçlar verecektir. 

Çocuğunuzun herhangi bir ilaca karşı bünyesinin alerjik olup olmadığını doktora bildirdiğinizden emin olun. Bu durum hem anestezi ile alakalı genel prosedürler hem de doktorun ameliyat sonrası reçetesine yazdığı ilaçlar için önemli bir konuma sahiptir. 

Geniz Eti Ameliyatı Sonrası İlk Üç Gün Beslenme

Ameliyat Günü

Genellikle hastalarımız ameliyattan sonra narkozun etkisi geçene kadar odasında dinlenmeye alınır. Kendisine geldiği zaman doktor, muayenesini yapar ve herhangi bir sorun görmediği takdirde taburcu edilir. Gerek hastanede gerek evde hastanın yattığı oda tozdan arındırılmış olmalıdır. Ameliyattan sonra sümkürme, boğazı temizleme gibi zorlayıcı şeylerden uzak durulmalıdır. Kaynatılmış soğuk su, yoğurt, ayran, meyve suyu (Asitli olmamasına dikkat edilmelidir.), ılık çorba, komposto tüketilebilir. İlk güne mahsus dondurma yenebilir. Gıda ameliyattan birkaç saat sonra alınmalıdır. Narkoz etkisinin geçmesi beklenmelidir.

İkinci Gün

İlk gün alınan gıdalara devam edilir. İlave olarak ağızda ezilebilen yumuşak gıdalar tüketilebilir. Bunlardan bazıları; yumurta, muhallebi, patates püresi, çok haşlanmış makarnadır. Bol bol su tüketilmelidir.

Üçüncü Gün

İlk iki güne ilave olarak yine yumuşak gıdalar alınabilir. Bulantı olması durumunda hasta kendini zorlamamalıdır. Aksi halde kusma gerçekleşir ve boğaz zorlanır. Bol bol sıvı tüketilmelidir.  Ortalama bir hafta boyunca aşağıdaki maddelere dikkat edilmelidir:

• Sıcak sıvılar (Sıcak çay, çorba, süt), gıdalar alınmamalıdır. Boğaza zarar vereceği gibi enfeksiyon oluşumunu da tetikleyebilir. Ayrıca iyileşme sürecini de uzatabilir.
• Acı, baharatlı gıdalardan uzak durulmalıdır. Boğazı tahriş edebilir. 
• Asitli (kola, gazoz, portakal suyu, maden suyu, limonata) içeceklerden uzak durulmalıdır.
• Pipet, biberon gibi yardımcı ürünler kullanılmamalıdır. Kanama riskini arttırabilir. Ayrıca kırmızı gıdalardan (Nar, çilek, kiraz vb.) uzak durulmalıdır. Kanama riskini arttırır. Kanı sulandırır.
• Hasta yemek istemiyor ise zorlanmamalıdır. Hasta sigara ve türevlerinin dumanından uzak tutulmalıdır.

Geniz Eti Büyümesini Önleyici Tedavi Yöntemleri

Geniz eti tedavisi aslında doğrudan geniz etine uygulanan bir yöntem değildir. Daha çok geniz etinin dolaylı yoldan vücuda zarar vermesi sonucu oluşan komplikasyonları, iltihapları, mikroorganizmaları tedavi etmeye yöneliktir. Bu tedavide amaç; geniz eti rahatsızlığı belirtilerini ortadan kaldırmak, geniz eti iltihabını iyileştirmek, olası komplikasyonları ve sonuçlarını yok etmektir.

Tedavi sürecinde ilaç kullanımının yanında ağız bakımı da önemlidir. Öncelikle geniz etinin üst solunum yolunu etkilediğini söyleyebiliriz. Bu nedenle ağız bakımına dikkat edilmelidir. Dişlerin fırçalanmasının yanı sıra dil üstünün de temiz olması sağlanmalıdır.

Antiseptik gargaralar ile ağız içerisi sık sık temizlenmelidir. Bulunduğunuz yerde gargara yok ise yarım çay bardağı kaynamış suya 1 kaşık tuz ekleyip gargara yapabilirsiniz. Beraberinde bol bol sıvı ve su tüketilmelidir. Rahatsızlık geçene kadar istirahat önemlidir. Ağrı kesici ve antibiyotik kullanımı doktor kontrolünde alınmalıdır. Zira iyileşmek yerine sorunu daha ileri seviyeye taşıyabilirsiniz.

Bakteriyel enfeksiyonda antibiyotik tedavisi kullanılır. Antibiyotik alınmadığı takdirde hastalığın etkisi ortalama 8 ile 10 gün arasında değişir. Antibiyotik kullanımı; ağrıyı, lenf bezlerinin şişmesini, ateşi belirgin oranda azaltır.

Geniz eti rahatsızlığında sorun viral enfeksiyondan kaynaklanıyor ise antibiyotik kullanımı etkili olmayacaktır. Aksine vücutta faydalı olan normal flora dediğimiz yararlı bakterilere zarar verir. Bağışıklık sistemini etkiler.

Antibiyotik kullanımının yarıda kesilmesi de yine olumsuz bir etkiye neden olur. Bakteriler tam yok olmayacağı için vücutta ölmez ve mutasyona uğrayarak şekil değiştirir. Ardından alınan antibiyotik ve türevlerine karşı direnç gösterir.